Home Wararka Maanta Muxuu yahay xeerka muranka dhaliyay ee Madaxweyne Biixi uu dib ugu celiyay...

Muxuu yahay xeerka muranka dhaliyay ee Madaxweyne Biixi uu dib ugu celiyay Golaha Guurtida Somaliland?

0

Madaxweynaha Jamhuuriyadda goonni isu taaggeeda ku dhawaaqday ee Somaliland, Muuse Biixi Cabdi ayaa maanta Golaha Guurtida dib ugu celiyay xeerarka doorashooyinka oo ay hore goleyaasha wakiillada iyo guurtidu u meelmariyeen.

Madaxweynaha ayaa soo celintiisa ku sababeeyay in qoraal ay Golaha Guurtidu usoo direen oo ay kaga codsadeen in uu usoo celiyo.

Tallaabadan ayaa dib usoo noolaysay khilaafkii doorashooyinka ee u dhexeeyay xukuumadda iyo mucaaradka.

Kahor inta uusan Madaxweyne Biixi xeerkan kusoo celin Golaha Guurtida, cabashada way taagneyd, iyadoo mucaaradku ay hore u qabeen dareen ah in madaxweynuhu uu xeerkan dib usoo celin doono.

Mucaaradka Somaliland ayaa arrintan ku tilmaamay “mid looga gol leeyahay in doorashada looga meereysto”.

Feysal Cali Waraabe, guddoomiyaha xisbiga UCID oo BBC-da la hadlay kahor inta aysan soo bixin warqadda madaxweynaha, ayaa sheegay in xeerarkan ay u ekyihiin kuwo ay dad soo abaabuleen.

Wuxuu sheegay inay tahay in wax la isla oggol yahay la keeno si looga baaqsado khilaaf kale oo doorashada ka dhasha.

“Haatan muran uma baahnin ee madaxweynuhu ficilka ha iska daayo,” ayuu yiri.

Feysal ayaa sheegay inuu jiro dareen ah in madaxweynuhu dib usoo celin doono xeerka sida dhacday, wuxuuna carrabka ku adkeeyay in haatan aysan xisbiyada mucaaradku u baahneyn is qabqabsi iyo muran kale oo doorashada ku aaddan.

Dhanka kale, xisbiga isna mucaaradka ah ee Waddani ayaa si adag uga soo horjeestay soo celinta uu Madaxweyne Biixi xeerka doorashooyinka dib ugu celiyay Golaha Guurtida.

Afhayeenka xisbiga Waddani, Maxamed Faarax, oo shir jaraa’id qabtay ayaa sheegay inay maanta dhacday wax aan dhicin 32 sano oo ay Somaliland jirtay.

“In xeer madaxweynuhu u gudbiyo gole guurti, waxay ku tuseysaa halka uu dalkeenna maanta marayo. Ma dhayalsaneyno xisbi ahaan jawaab degdeg ah ayaan ka bixin doonnaa,” ayuu yiri.

Muxuu yahay xeerkan?

Xeerarkan doorashooyinka oo ah labo ayaa horeba u jiray, balse dhowaan ayaa lagu sameeyay wax ka beddel si loo waafajiyo dhexdhexaadintii odayaasha Somaliland ay u sameeyeen axsaabta mucaaradka iyo dowladda.

Sababta isbeddelka loogu sameeyay ayaa lagu sheegay in looga gol lahaa xallinta khilaafka daba dheeraaday ee doorashooyinka, waxyaabaha ugu waaweyn ee lagu kordhiyayna waxaa ka mid ah in isku mar la qabto doorashooyinka axsaabta iyo tan madaxweynaha.

In muddo ah ayay mucaaradka iyo muxaafidku isku heysteen tan soo hormareysa labada doorasho.

Madaxweynaha ayaa bishii Oktoobar ee sanadkii hore Golaha Wakiillada u gudbiyay warqad uu kaga codsanayo in la is waafaqijiyo so jeeidnta odayaasha iyo xeerarka doorashooyinka.

Golaha Wakiillada Somaliland ayaa iyaga oo ka duulaya qodobka isasaarka labada doorasho ee ku yimid xalka odayaasha dib uga fadhiistay si xeer ay uga dhigaan heshiiskaas la isku wada afgartay.

Ka dib xeerarkaas doorashada oo ay ku saleeyeen isfahamka mucaaradka iyo xukuumadda ayaa markii ay meel mariyeen horraantii bishan January, waxa ay u gudbiyeen golaha guurtida oo sida sharcigu dhigayo iyaguna xaq u leh in ay ka fadhiistaan, ka dibna ay aqbalaan ama wax ka beddel ay ku sameeyaan. Golaha Guurtida ayaa iyaguna wax ka beddel kale ku sameeyay isla bishanna waxay dib ugu celiyeen Golaha Wakiillada. Golaha Wakiillada oo qoonsaday wax ka beddelkaas ayaa 18-kii bishan toos ugu gudbiyay madaxweynaha.

Sida dastuurka Somaliland uu dhigayo, madaxweynaha ayaa wuxuu heystay muddo 21 maalmood ah oo uu ku dhaqan-geliyo amaba uu dib ugu celiyo Golaha Wakiillada.

Golaha Guurtida ayaa la sheegay inay kadib warqad u qoreen Madaxweyne Biixi kana codsadeen in inta uusan saxiixin uu dib ugu soo celiyo iyaga, codsigaas oo maanta uu fuliyay madaxweynuhu.

Sababta keentay in labada gole ay isku celceliyaan xeerkan ayaa ah inay ku jiraan qodobbo dheeraad ah, oo mucaaradka iyo dowladduba uu mid walba gaar u daneynayo.

Golaha Guurtida ayaa ku doodaya in sharcigu dhigayo in haddii wax ka beddelka ay sameeyeen ay aqbali waayaan wakiilladu ay waajib tahay in iyaga lagu soo celiyo.

Golaha Wakiillada ayaa iyaguna ku doodaya in guurtida mar haddii ay hal mar u gudbiyeen aanay jirin shaqo xeerkaa ugu hadhsan.

Qodob dastuurka ka mid ah ayay labada goleba u daliishanayaan habka ay xeerarka iskugu soo celiyaan, balse qodobkaas ayay qoloba si gaar ah u tafsiiranaysaa.

Waxaana suurto gal ah in arrintani ku danbeyso tafsiir sharci oo laga dalbado maxkamadda, maddaama murankani salka ku hayo faham qodob sharci.

Ad
Previous articleShiikh Shariif oo Digniin Adag u Diray Dowlada Xasan Shikh
Next articleAntonio Guterres oo baaq Soomaaliya ka Xumaatay u dirtay Soomaaliya iyo Itoobiya

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here