Dhakhaatiir u dhalatay dalka Maraykanka ayaa daaha ka qaaday in bukaan la ildarnaa xanuunka dhanjafka xooggan ee soo noqnoqda u uku sababay xanuunkan tirxi ama gooryaan ku dhex noolaa maskaxdiisa.
52-jirkan oo aan la shaacin magaciisa ayaa booqday dhaqtarkiisa Florida kadib markii madax xanuunka dhanjafka oo sidoo kale goonjab ama wareento loo yaqaan waxbana uu ka tari waayey kiniinka xanuun baabi’iyuhu.
Dhakhaatiirtu markii ay samaynayeen baadhista raajada madaxa, waxay ogaadeen in maskaxdiisa ay ku jiraan fiixyo badan oo, sida ay markii dambe ku xaqiijiyeen daraasado ka dambeeyay, dhab ahaantii ah dirxi dhogor leh oo ku nool maskaxdiisa kaas oo ku sababay caabuq loo yaqaan ‘neurocysticercosis’.
Caabuqan waxaa keena dirxiga Taenia solium (T.solium), oo sidoo kale loo yaqaanno gooryaanka doofaarka.
Cunista hilibka doofaarka ee aan si fiican la karinin si toos ah uma keento neurocysticercosis.
Khubaradu waxa ay aaminsan yihiin in markii hore uu bukaanku gacanta ku qabtay gooryaanka xiidmaha,kadibna maadaama oo uusan si wanaagsan u dhaqin gacmahiisa uu gaaray ukunta gooryaanka saxaradiisa kasoo baxay, taasina ay keentay in caabuqa neurocysticercosis uu ku dhoco.
Daabacaadda kiiska ee joornaalka Maraykanka ee Warbixinta Kiisaska , dhakhaatiirtu waxay ku muujiyeen in “in kaliya la qiyaasi karo” in bukaanku uu isaga uuni is qaadsiiyey caabuqa cysticercosis.
Bukaanka waxaa la siiyey daawooyinka lagu dilo dirxiga iyo bararka wuxuuna sameeyay soo kabasho buuxda.
Gacma dhaqasho liidata
Sida laga soo xigtay Xarumaha Xakamaynta iyo Kahortagga Cudurrada ee Maraykanka (CDC), dirxiga gooryaanka “waxay galaan unugyada sida murqaha iyo maskaxda waxayna sameeyaan biyo galeen. Marka biya galeenka sida fiixda ah laga helo maskaxda, xaaladda waxaa loo yaqaannaa neurocysticercosis.
“Dadku waxay qaadaan cysticercosis marka ay liqaan ukumaha T.solium ee ku gudba saxarada bini’aadamka ee leh gooryaanka ,” CDC ayaa tiri.
“Bini’aadamku waxay liqaan ukunta marka ay cunaan cunto wasakhaysan ama ay afka galiyaan faraha wasakhaysan.”
“Qofka qaba gooryaanka ayaa is-qaadsiin kara caabuq iyo xubnaha kale ee qoyska,” ayay raaciyeen.
Khubarada ayaa sheegay in cunista hilibka doofaarka ee aan la karinin aysan sababin neurocysticercosis, xaaladduna sidoo kale kuma badna Mareykanka, halkaas oo hilibka doofaarka lagu sameeyo baaritaan adag.
Heerarka ugu sarreeya ee xaaladdan ayaa laga helaa qaybo ka mid ah Latin America, Aasiya iyo Afrika, waxayna ku badan tahay meelaha miyiga ah halkaas oo doofaarka – sidayaasha qashinka doofaarka – loo oggolaado in ay si xor ah u wareegaan iyo dhaqamada nadaafadda iyo sugnaanta cunnada oo liidata.
Dadku waxay halis weyn ugu jiraan in ay qaadaan noocyada caabuqa haddii ay gacmahooda si liidata u dhaqdaan ama haddii ay cabaan biyo iyo cunto wasakhaysan.
Qorayaasha warbixinta ayaa kusoo gunaanaday: “Aad bay dhif u tahay bukaanadu in ay qaadaan neurocysticercosis ka baxsan soo-gaadhista caadiga ah, waxaana loo malaynayaa in kiisaska noocan oo kale ah aysan kaba jirin Maraykanka.”
Waxay yiraahdeen kiisku wuxuu muujinayaa khatarta “cuntada hilibka doofaarka ee aan la karin” iyo is-qaadsiinta caabuqa.
“Taariikh ahaan, waa wax aan caadi ahayn in laga helo hilibka doofaarka ee cudurka qaba Maraykanka, waxaana laga yaabaa in kiiskani uu ku lug leeyahay caafimaadka dadweynaha,” ayay warbixintu ku soo gabagabowday.
