Todobaadkan dabayaaqadiisa ayay ahayd markii indhaha qaar badan oo ka mid ah dadka isticmaala baraha bulshada ee dalalka Carabta ay u soo jeesteen kalfadhigii 34-aad ee Midowga Baarlamaannada Carabta oo lagu qabtay dalka Ciraaq, iyadoo muuqaal la xiriira tafsiirka aayad quraan ah uu qabsaday baraha bulshada kaas oo dad badan kedis ku noqday.
Dadka caanka ka ah baraha bulshadu ku wada xidhiidho ayaa Sabtidii faafiyay muuqaal muujinaya guddoomiyaha golaha shuurada ee Sucuudiga “oo saxaya” tafsiirkii afhayeenka baarlamaanka Urdun ee aayad qur’aan ah oo uu soo daliishaday mar uu khudbadii furitaanka ku amaanayay dalka martida loo yahay ee Ciraq.
Guddoomiyaha Baarlamaanka Urdun Axmed Al-Safaadi, ayaa si gaar ah ugu tilmaamay Ciraaq duco uu u rajeeyay in Ciraaq ay noqoto mid ammaan ah oo xasilloon.
Safadi waxa uu akhriyey qayb ka mid ah aayadda qur’aanka kariimka ah: “Eebbow ka yeel dal ammaan ah, dadkiisana ka arzuqi midho”.
Al-Safaadi oo ka hadlayay aayadda uu soo qaatay ayaa tilmaamay in ducadan uu leeyahay Nebi Ibraahim, oo mar Ciraaq ku noolaa, sida ku cad tafsiirka.
Isla markii uu Al-Safaadi dhammeeyey khudbadiisii, madaxa golaha shuurada ee Sucuudiga, Sheekh Cabdallah Al-Sheikh, ayaa codsaday ka dhex gal si uu u caddeeyo ujeedada aayadda.
Al-Sheikh wuxuu soo dhex galkiisa ku sheegay in aayaddu ay ku soo degtay Maka iyo dadkeeda, ee aan loola jeedin Ciraaq.
Isagoo hadalkiisa sii wata ayuu yiri “Aayaddan waxay ku soo aroortay suuradda Al-Baqara (Aayadda 126), sidoo kale waxay ku soo aroortay suuradda Ibraahim, waxayna dhammaantood sheegeen in meesha loogu talo galay ay tahay Makka Al-Mukarrama.
Farogelintan ayaa noqotay mid aan ka qarsoomi karin aaladaha dhijitaalka ah, iyadoo dadka Carabta ah ee ka faalooda ay u kala qaybsameen mid dhaleeceeya “khalad-xun” ee Safadi iyo mid kale oo isaga difaacaya iyaga oo la yaabay faragelinta khudbada uu kasoo dhex galay diblumaasiga Sacuudiga ahi.
Dadka Twitter-ka kaga hadlayey qaarkood ayaa muujiyay sida ay ula dhacsan yihiin hadalka Guddoomiyaha Golaha Shuurada iyo sida uu u jecel yahay in la saxo “khaladka”, waa sida ay hadalka u dhigeen.
Sidoo kale qaarkood waxay ku eedeeyeen mas’uulka reer Urdun inuu “qalloocinayo” aayaddaas, waxayna ka dalbadeen inuu raaligelin ka bixiyo, iyagoo tilmaamay “in khaladku aanu ku ekayn tafsiirka aayadda oo kali ah balse sidoo kale uu si qaldan u khriyey.”
Dhanka kale, qaar kale waxay u qaateen in Al-Sheikh uu buunbuuniyay hadalka oo uu ku eedeeyay Al-Safaadi wax uusan sheegin.
Difaacayaasha Safadi waxaa ka mid ah kuwa aaminsan in erayadiisu “ku yimaaddeen si guud oo duco ah iyo qaab maldahan, oo aanay xaqiijin xidhiidhka aayadda iyo waddan gaar ah”.
Waxaana jira kuwo isku dayay in ay qiil u raadiyaan mawqifka Safadi iyaga oo ku baaqaya ra’yiga culumo banneeyay “Qur’aanka oo la soo xigto ama la daliishado si wax loo wanaajiya loona qurxinayo”.
Si kastaba ha ahaatee, tani ma qancin koox kale oo ku nuuxnuuxsatay in xigashada aayadaha Qur’aanka aysan aqbalin xigasho sarbeeb ama tafsiirasho gooni ah.
Doodda ku saabsan saxnimada mawqifka Safadi iyo Al-Sheikh, waxay ka tarjumaysaa dood ballaadhan oo ay dad badani aaminsan yihiin inay la xidhiidhaan hababka kala duwan ee tafsiirka aayadaha Qur’aanka.
Doodda ayaa weji kale yeelatay, iyadoo qaar ka mid ah dadka u dhashay dalalka Urdun iyo Sucuudiga ay ku hawlanaayeen qiimaynta labada nin oo ku salaysan oggolaanshaha siyaasadeed.
Sheekadu ma ahayn mid ka madhan is burin iyo eedeymo, taas oo keentay in koox kale oo soo farageliyey “si ay u caddeeyaan macluumaadka qaar ama ay u diidaan hadalada gardarrada ah ee labada dal.”
Safadi oo ka jawaabayay su’aal uu Telefishanka Ciraaq ee “Al-Rasheed” ka weydiiyey buuqa ka dhashay faragelintiisa, waxa uu yidhi, “Samayntii ka dhacday baraha bulshadu ku xidhiidho ma saamayn karto xidhiidhkeenna, maadaama Urdun iyo Sucuudigu leeyihiin taariikh iyo xidid qoto-dheer..”
Ka dib, dad ayaa Twitter-ka ku faafiyay sawir muujinaya kulanka Al-Safadi iyo Al-Sheikh oo ay gacmaha isqabsanayaan, kaas oo ahaa markii uu fadhigu dhammaaday kadib.
Kuwo kale ayaa ku jees jeesay soo hadal qaadka arrinta oo dhan, waxayna ku tilmaameen faragelinta shirka mid wax lagu qoslo ah.
Qaar ka mid ah waxay sidoo kale ugu baaqeen mas’uuliyiinta Carabta inay fiiro gaar ah u yeeshaan arrimaha muhiimka ah ee u adeegaya muwaadiniinta Carabta.
Halka, qaarkood ay si kaftan ah ula dhaqmeen, iyagoo leh “hadaanay soo dhex galkani dhicin maba maqleen shirka Baarlamaan Carabta.”
