Afhayeenka xisbiga talada haya ee Turkiga ayaa Isniintii sheegay in u gogol xaarista in madaxweyne Recep Tayyip Erdogan uu markii afaraad u tartamo xilka madaxweynenimada ay “ku jirto ajandahooda”, isagoo intaa ku daray in arrinta muhiimka ahi ay tahay in shacabku ay doonayaan.
Erdogan, oo ah hoggaamiyaha ugu muddada dheer dalka Turkiga casriga ah, ayaa xilka hayay in ka badan labaatan sano, isagoo marka hore ahaa ra’iisul wasaare ka dibna madaxweyne.
Sida uu qabo xadka muddo xileedka madaxweynenimada ee Turkiga, wuxuu ku jiraa muddo xileedkiisii ugu dambeeyay haddii aan wax ka bedel lagu sameyn dastuurka ama baarlamaanku ku dhawaaqin doorasho waqigeeda ka soo hormarta.
Markii ugu horreysay waxaa madaxweyne loo doortay 2014-kii iyadoo la marayo nidaam baarlamaani ah, waxaana dib loo doortay 2018-kii iyo 2023-kii ka dib markii wax ka bedel dastuuri ah ay sameeyeen xisbigiisa talada haya ee AKP iyo xulafadooda MHP, si dalka looga dhigo mid ku dhaqma nidaam madaxweyne.
Marka wax laga weydiiyay hadal dhex maray fanaan iyo Erdogan dhammaadkii toddobaadka kaasoo Erdogan uu kaga jawaabay su’aal ku saabsan inuu u tartamo muddo xileed cusub isagoo leh: “Diyaar ayaan u ahayd haddii aad u tahay”, afhayeenka AKP Omer Celik ayaa sheegay in AKP ay ku faraxsan tahay in arrintaas la soo hadal qaaday.
“Annaga oo ah kuwa la safan Madaxweynaha, waa ajandaheena,” ayuu ku yiri shir jaraa’id oo uu ku qabtay Ankara. “Waxaan ka arki doonnaa qaacidada. Siyaasadda, hal sano waa waqti aad u gaaban, hal maalin waa mid aad u dheer. Waxa muhiimka ah waa in shacabkeennu ay doonayaan,” ayuu raaciyay.
“Marka aan eegno dhacdooyinka naga xeeran, waxaa muuqata fursad kasta sida ay muhiim u tahay aqoonta iyo rabitaanka siyaasadeed ee madaxweynaheennu uu u leeyahay dalkeenna,” ayuu raaciyay.
Bishii November, hoggaamiyaha MHP Devlet Bahceli ayaa soo jeediyay fikradda ah in wax ka bedel lagu sameeyo dastuurka si loogu oggolaado madaxweynaha inuu mar kale u tartamo doorashada la filayo inay dhacdo 2028.
Wax ka beddelka dastuurka waxaa loo gudbin karaa afti haddii 360 xildhibaan oo ka tirsan baarlamaanka oo ka kooban 600 kursi ay taageeraan. Doorasho waqtigeeda ka soo hormarta waxay sidoo kale u baahan tahay taageerada 360 xildhibaan.
AKP iyo xulafadeeda waxay haystaan 321 kursi.
