Bishii hore, koox rag ah oo ku nool gobolka Karnataka ee koonfurta waddanka Hindiya ayaa lugeeyay ilaa 120 km si ay u booqdaan macbad isla markaana ay halkaa ugu duceystaan si ay u helaan gabdho ay guursadaan.
Arrintan ayaa hadal heyn ka dhax dhalisay baraha bulshada, laakiin dadka u doodo xuquuqda dadka ayaa tilmaamay in xaaladdan ay tahay mid la xiriirta dhibaatooyin dhaqaale iyo midda bulsho oo ka taagan gobolka.
Muddo tobannaan sano ah, gobolka waxaa soo foodsaaray dhalmo aad uga badan marka loo eego dumarka, dadka ololeeya ayaa sheegay in tani ay tahay mid ka mid ah sababaha rag badan ay ugu adag tahay in ay guursadaan. Qodobbada kale waxaa ka mid ah dakhliga beeraha oo sii yaraanaya iyo haweenka oo haysta fursado kale oo aan ahayn jiilashii hore.
Markii hore ragga ku biiray socodka lagu raadinayay hablaha ayaa gaaray 30 iyadoo markii dambe gaaray ilaa 60, dhammaantood raggan waa beeraley kasoo jeeda degmada Mandya ee gobolka Karnataka ee dalka Hindiya, Muddo tobannaan sano ah, gobolka waxaa kusoo badanayay ragga marka la barbardhigo tirada gabadhaha kusoo biireyay qoysaska, dadka u ololeeya xuquuqda ragga waxay ku andacoodeen in sababtaas ay caqabad ku noqotay ragga guurdoonka ah, arrinta kale ayaa ah in uu hoos u dhac ku yimid dhakhligii soo geli jiray beeraleyda.
Malisha DB, wuxuu kamid yahay raggii sameeyay isu soo bixii ay ku raadinayeen gabdhaha, wuxuu tagay macbadka Mahadeshwara, halkaasoo ay ku qabteen munaasabad Alle bari ah oo ay rumeysnaayeen in Alle uu ka aqbali doono.
“Markii ay aheyd in aan wax jeclaado waxaan ku mashquulsanaa shaqada, waxaan sameey lacag, haatan oo aan heysto lacag iyo wax kasta, ma heli karo gabadh aan guursado” ayuu yiri Malisha.
Shivaprasad, oo ka mid ah qabanqaabiyaashii socodka raggaas, ayaa sheegay in in ka badan 200 oo rag ah ay isku diiwaan geliyeen inay qayb ka noqdaan isu soo baxaas markii ugu horreysay ay ku dhawaaqeen.
“Rag badan ayaa dib uga laabtay go’aankooda kadib markii warbaahinta gudaha ay arrinta si xun usoo bandhigeen”.
Mandya waa magaalo wax soo saar leh sidoo kalena leh biyo badan , waxaa laga beertaa quwaaxa oo kamid ah dalagyada ugu muhiimsan deegaannadaas, laakiin dakhliga yar ee soo gala beeraleyda ayaa saameeyay xirfadooda.
“Dadka waxay u maleynayaan in dhalinyarada ka soo jeeda qoysaska beeralayda ah aysan haysan dhaqaale badan,” ayuu yiri Krishna, oo ah 31 jir, oo ka mid ahaa raggii socodka ku marayay halkaas.
Malisha ayaa sheegay in dhowrkii sano ee la soo dhaafay ay ku gacan seyreen ilaa 30 haween ah, wuxuu sheegay in sababta loo diiday ay tahay xirfaddiisa iyo ku noolaanshaha miyiga.
“Hasayeeshee, waxaana kasoo jeednaa deegaanno miyi ah oo iska yar, dhaqaalaha nasoo galaba waa mid iska yar” ayuu yiri Shivaprasad, isaga oo intaa ku daray in dadka haysta ilo kale oo dhaqaale ay si fiican u maareyn karaan noloshooda.
Markii ay raggu u sii socdeen macbadka, koox kale oo beeraley ah ayaa aggaas mudaaharaad ka dhigay, iyaga oo codsanayay in sare loo qaado qiimaha ay ku iibsadaan qasabka.
Marka la eego tirakoobka laga sameeyay degmada Mandya ragga raadinayaan gabdho ay la aqalgalaan, 960 dumar ah waxaa kusoo hagaageysaa 1,000 rag ah -sida ku xusan tirakoobkii la sameeyay 2011-kii halka 2001-dii ay aheyd in 971 kii dumar ay kusoo hagaageyso 1000 rag ah-waxay taa ka dhigan tahay in degmadan ay ku badan yihiin ragga marka loo barbardhigo tirada dumarka ee ku nool halkaas.
Jayashila Prakash, oo asal ahaan ka soo jeeda Mandya, laakiin hadda qoyskeeda kula nool duleedka Bengaluru, ayaa sheegtay in iyadu ay doorbidayso in ay ku noolaato tuulo sababtoo ah waxay jeceshahay deegaanka bilicdiisa iyo u dhawaansahaha dadka deegaanka.
Laakiin haweenka waxay door bideen inay u guuraan magaalooyinka waaweyn sababtoo ah waxay helaan fursado badan oo dhanka xoriyadooda ah.
“Haddii dumarka ay guursadaan nin beeraley ah, waxay ku qasban yihiin inay ka helaan ogolaansho seygooda si ay dibadda ugu baxaan,” ayay tiri Jayashila Prakash.
Waxay hadalkeeda sii raacisay “Qarnigan la joogo ma jiro qof doonaya inuu qof ku tiirsanaado”.
Laakin Malisha wuxuu sheegay in haatan fikaradda iyo dhaqanka ku saabsan dumarka degmada Mandya uu isbaddalay.
“Haweenka guryaheenna jooga ma aha inay xooluha raacaan ama qoyska daryeelaan oo kaliya ah” ayuu yiri. Waxa uu intaa ku daray in gabadha uu guursan doono ay cunto u karin doonto qoys aan ka badnayn afar qof.
Shivaprasad ayaa sidoo kale sheegay in saddexdii maalmood ay socodka ku marayeen deegaanka ay soo gaareen cabashooyin lamid ah oo ka imaanaya rag ku nool gobollada Andhra Pradesh iyo Kerala.
Raggii lugeeyay masaafo dhan 120 kiiloomiiitar waxay haatan rajeynayaan inay helaan gabdho ay la aqal galaan, wuxuu ahaa safar dheer oo adag, “Waxaan ku duceysanaynaa in aan helno dumar aan la aqal galno” ayuu yiri Malisha.
