Wasaaradda waxbarashada ee Puntland ayaa shaqada ka joojisay agaasime-waaxeedka tayo dhowrka iyo manaahijta, Cabdulqaadir Yuusuf Nuux, sababo la xiriira buug iskuullada laga dhigo oo la mamnuucay. Warqadda shaqo ka joojinta waxaa ku saxiixnaa Cabdiraxmaan Yuusuf Faarax oo ah wasiir ku xigeenka waxbarashada iyo tacliinta sare ee Puntland.
Saacado ka hor go’aankaas ayaa Golaha wasiirrada maamul goboleedka Puntland wuxuu joojiyey in iskuullada loo isticmaalo buugga taariikhda ee dugsiyada sare kaasoo ay ku dhaliileen in “khaladaad dastuuri ah” ay ku jiraan.
Shirka golaha waxaa lagu go’aamiyey, sida lagu qoray barta Facebook ee madaxtooyada Puntland in aan buuggaas wax laga baran, “lana soo xareeyo dhamaan kuwa sida khaldan u daabacan”.
Waxaa kaloo qoraalka lagu sheegay in la joojiyey heshiiska shirkadda daabacday, iyo in xeerilaalintu baaritaan ku samayso “si sharciga loo horkeeno ciddii dambiga gashay”.
Qayb ka mid ah buugga ayaa muujinaysa sawirka khariidadda maamul goboleedyada, ayadoo qaybo ay Puntland tirsato ay hadda u muuqdaan in sawirku kala raaciyey Galmudug iyo jamhuuriyadda gooni isu taaggeeda ku dhawaaqday ee Somaliland.
Haddaba maxay dhibsatay Puntland oo buugga ku qoran? Su’aashaas waxaan u bandhignay Axmed Shire oo wax ka dhiga jaamacadda PSU.
“Buuggan waxaa la soo galiyey baraha bulshada, waxaana uu xambaarsan yahay tusmo ka turjumaysa maamul goboleedyada dalka ka jira, Puntland-na waxay ku dhisan tahay 9 gobol. Buuggu wuxuu muujiyey in dhulka Puntland ku fadhido dhul ahaan ahayn lagu daabacay” ayuu yiri.
Wuxuu intaa ku daray inay jiri karaan khaladaad kale oo buugga ku dhex jira bacdamaa buuggan uu ka mid buugaag dhawaan la daabacay oo aan ahayn kuwii hore loo isticmaali jiray. “Waxaa jiri kara cillado kale oo intan dhaafsiisan haddiiba sawirradii cillad ka soo dhex baxay” ayuu yiri Axmed Shire.
Wuxuu farta ku fiiqay in buugga oo ay daabacaadiisa maalgeliyeen dad ganacsato ah uu “degdeg ku jiray daabacidiisa”, khaladkuna uu halkaa ka dhashay.
Maadaama ay Puntland sheegtay in “khalad dastuuri ah” uu ku jiro buugga ayaa Axmed Shire wuxuu khaladaadkaas ku tilmaamay in gobollada ay Puntland tirsato iyo waxa buuggu dhigayo ay kala duwan yihiin.
“Puntland waxay doonaysaa in taariikhda iyo deegaanka la baro ardayda. Sidaa darteed waxaa kala duwan ujeedada ay Puntland lahayd iyo waxa buugga ilaa hadda lagu arkay. Dhankaa marka laga fiiriyo waa la oran karaa wuu ka duwan yahay wixii uu dastuurka Puntland ku dhisnaa” ayuu Axmed Shire raaciyey.
Wuxuu aaminsan yahay Axmed Shire in tallaabadan ay saamayn yeelanayso. “arrintan saamayn ayey yeelanaysaa. Waxay saamayn ku yeelanaysaa ganacsatadii maalgalisay buugaagta, waxaana loo baahnaanayaa in buugaag badan dib loo soo cliyo, ardaydana waa in xal kale oo ku meel gaar ah loo helo inta arrintan laga xallinayo. Waxaa laga yaabaa in daabacaadaha dambe si fiican looga fekero wixii khaladaad ah ee ku jiri kara iyo tayada qoraalka”.
Waxa ay tahay in sameeyo si khalad kale uusan u imaan ayuu Axmed Shire BBC u sheegay inay noqon karto sidii hadda ka dib qaab taxaddar leh loogu daabici lahaa buugaagta ardayda lagu barayo iskuullada. “Waxaa hadda soo baxaysa muhiimadda ay leedahay in qoraalka buugaagta aad loo ilaaliyo, tifaftir badanna la mariyo, waxaana baraarugaas keenaya khaladaadka hadda soo baxay, wasaaraddana waa in mas’uuliyad weyn ay iska saarto” ayuu yiri Axmed Shire.
