Golaha Sare ee Midowga Afrika ayaa qaaday tallaabo hor leh, isagoo go’aansaday in guddoomiyaha xiga ee Guddiga Midowga Afrika uu ka imaanayo Bariga Afrika.
Kulan ka dhacay magaalada Addis Ababa ee caasimadda Itoobiya ayaa Golaha Fulinta ee midowga wuxuu ku yeeshay kulankoodii 22-aad, kaas oo diiradda lagu saaray doorashada soo wajahan ee hoggaanka sare.
Go’aankan oo shalay lagu dhawaaqay ayaa imaanaya iyadoo musharraxiinta haatan u taagan guddoonka midowga ay kasoo jeedaan Bariga Afrika: Fowsiya Yuusuf Xaaji Aadan oo ah wasiirkii hore ee arrimaha dibadda Soomaaliya iyo Raila Odinga, hoggaamiyaha mucaaradka Kenya.
Waxaa intaa dheer in go’aankan lagu xusay in Waqooyiga Afrika ay soo xushaan booska ku xigeenka guddoomiyaha midowga, halka Bartamaha, Koofurta, iyo Galbeedka Afrikana ay soo xulan karaan lix boos oo xubin guddiga ka mid noqoneysa ah.
Soomaaliya ayaa dhankeeda abaabul xooggan iyo diyaar garow ugu jirta doorashada Midowga Afrika oo dhici doonta bisha Febraayo ee sanadka 2025
Haatan waxaa xilka guddoonka Midowga Afrika haya Moussa Faki, oo kasoo jeeda dalka Chad, kaasoo ay u dhammaaneyso muddo-xileedkiisii labaad.
Ololaha tartanka xilkan ayaa la filayaa inay si rasmi ah u bilaabato marka ay dhammaan musharraxiinta daneynaya soo gudbiyaan araajidooda wixii loo gaaro bisha May ee sanadkan.
Muddo-xileedka kursigan ayaa ah 2025-2028. Fowsiya, oo ah siyaasi muddo dheer kusoo dhex jirtay siyaasadda Soomaaliya, ayaa haddii ay ku guuleysato noqoneysa qofkii ugu horreeyay ee Soomaali ah ee xilkan qabta.
Musharraxa kale ee kurisga madaxtinnimada guddigan kula tartamaya Fowsiya ayaa ah raysal wasaarihii hore ee Kenya, Raila Odinga. Kenya ayaana abaabul xooggan o dhan walba ah ugu jirta qabashada xilkan, iyadoo olole ballaaran ka sameysay gudaha dalalka Afrika.
Muxuu Soomaaliya uga dhigan yahay?
Fowsiya oo kaddib marka ay shaacisay inay u tartameyso xilkan wareysi gaar ah siisay BBC ayaa sheegtay in ololaha musharraxnimada uu meel fiicna u marayo, isla markaana jagada haatan ay leeyihiin dalalka Bariga Afrika oo ay Soomaaliya dhowaan ku biirtay.
“Hadda aniga iyo Raila Odinga ayaa sharraxan oo musharraxnimadeenna shaacinnay, inkastoo ololuhu billow yahay, lama oga cidda kale ee nagu soo biiri doonta” ayay tiri.
Inkastoo arrimo badan ay ku furan yihiin dowladda Soomaaliya, haddana dadaal badan ayay sameysay sida ay sheegtay Fowsiya. “Sii hayaha wasaaradda arrimaha dibadda iyo anigu shirar badan baan la galnay dalal badan oo Afrikaan ah,” ayay tiri.
Waxay intaas raacisay in Soomaaliya ay ugu horreysay u ololeynta qabashada xilkan, balse dalka Kenya uu wado olole aad u ballaaran oo ay ku raadinayaan in Raila lagu sharfo kursigan.
“Muddo badan baan xilkan isha ku hayay ilaa doorashadii hore, waxaan ogahay in dalkeenna uu yahay dal kheyraad badan leh ayna ku nool yihiin dad waxtar leh haddii garab la siiyo,” ayay tiri
“Qofka xilkan qabta wuxuu ogaanayaa wax badan oo ka socda Afrika, wax badanna wuu qaban karaa. Afrika waa meel ay isha ku hayaa dalalka dibadda oo kheyraadka halkuu ku harsan yahay ah.”
Waxay sheegtay in inkastoo Soomaaliya ay tahay dal burbur badan uu soo gaaray, haddana ay yaallaan kheyraad badan aadna qani u ah, isla markaana bulsho kooban ay ku nool yihiin, ayna rajeyneyso in kursigan wax badan loogu qaban karo Soomaaliya iyo dalalka kale ee Afrika. “Waa lagama maarmaan in Soomaaliya ay tiigsato xilalka noocan ah.”
Waxay intaas ku dartay in maaddaama Soomaaliya ay dhibaatooyin badan ka jiraan, ay muhiim u tahay inay hiigsato xilkan, si dhibaatooyinkaas wax looga qabto.
Fowsiya oo ah gabadha keliya ee tartameysa, ayaa intaa ku dartay inay rajo weyn ka qabto hanashada kursigan, ayna dowladda Soomaaliya ku garan taagan tahay. “Fursadda aan leennahay aad ayay u sarreysaa haddii aan dadaalkeeda galno. Waxada mooddaa in Soomaaliya lagu wada eegayo il naxariis leh. Haddii aan ku guuleysanno, waxay noqoneysaa in wax badan ay inoo qabsoomaan.” Ayay tiri Fowsiya.
