Mas’uuliyiin ka tirsan Puntland ayaa ka hadlay qorshaha Israel iyo Mareykanka ay ku doonayaan in shacabka Gaza loogu soo raro Puntland iyo Somaliland oo ka tirsan Soomaaliya, si ay ula wareegaan Marinka Gaza.

Yacquub Maxamed Cabdalla, Wasiir ku-xigeenka Warfaafinta ee Puntland, ayaa u sheegay wargeyska The Telegraph in dawlad-goboleedku ay ku farxi doonto inay martigeliso qaxootiga reer Gaza, haddii ay si ikhtiyaari ah u yimaadaan.

“Marka hore, waxaan kuu sheegi karaa in Puntland ay ku taal geeska Afrika, Falastiinna ay ku taal Bariga Dhexe. Ma jirto sabab qof looga soo eryo dalkiisa loona geeyo dal kale iyadoo qofkaasi uusan dooran inuu guuro.”

Laakiin wuxuu soo dhoweeyay dhaq-dhaqaaqa xorta ah. “Taasi dhib ma leh,” ayuu yiri. “Waan soo dhoweyneynaa waqtigaas, waana iyadoo la eegayo sharciga caalamiga ah.”

Dhinaca kale, qoraal uu soo dhigay bartiisa Facebook, Cabdullaahi Maxamed Jaamac oo ahaa afhayeenkii hore ee dawlad-goboleedka Puntland, ayaa sheegay in qaabilaadda Falastiiniyiinta ay faa’iido u yeelan doonto gobolka, ayna ka caawin doonto inuu taageero ka helo beesha caalamka.

Dadka reer Gaza waa “dad Islaam ah”, sida reer Puntland oo kale, waxayna wax ku biirin doonaan “casriyeynta iyo horumarinta” dawlad-goboleedka. Qiyaastii 10,000 oo qaxooti ah oo ka soo cararay dagaalka Yemen ayaa keenay “khibrad farsamo” markii ay yimaadeen.

Haddii ay qaabisho reer Gaza, heerka Puntland ee adduunka ayaa sare u kici doona, waxayna heli doontaa “ammaan iyo horumar dhaqaale” beddelkeeda, ayuu yiri Cabdullaahi.

“Waxaa ugu wanaagsan in laga faa’iideysto fursadaha aan qorsheysnayn ee mararka qaarkood soo baxa,” ayuu raaciyay.

Bishii Maarso ee sannadkii hore, Puntland ayaa aqoonsigii kala noqotay dawladda federaalka, kaddib markii uu soo kala dhex-galay khilaaf ku saabsan wax-ka-beddelka dastuurka, gaar ahaan u-gudbidda cod-bixinta tooska ah ee qof-iyo-codka ah, oo ka duwan tii hore ee ku dhisnayd nidaamka qabiilka. Xiriirka Muqdisho ayaa weli kacsan.

Will Brown, oo ah khabiir arrimaha Afrika ka faallooda oo ka tirsan Golaha Yurub ee Xiriirka Dibadda, ayaa sheegay in ka hadalka in boqolaal kun oo reer Gaza ah loo diro Soomaaliya ay tahay “wax aan caqligal ahayn”.

“Soomaaliya waa dawlad fashilantay oo ay aafeeyeen rabshadaha jihaad-doonka. Fikradda ah in dad aad u dhaawacan lagu daadiyo halkaas waa mid naxdin leh,” ayuu yiri.

Iyadoo uu xukunka hayo Joe Biden, Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Maraykanka ayaa cambaaraysay hadallada ku saabsan dib-u-dejinta reer Gaza ee dibadda, iyagoo ku tilmaamay “kuwa hurin ah oo aan mas’uuliyad ku jirin,” iyadoo ay soo baxayeen warar sheegaya in dawladdu ay baarayso sidii Falastiiniyiinta loogu rari lahaa Jamhuuriyadda Dimoqraadiga ah ee Congo.

Qaar ka mid ah saraakiisha Israa’iil ayaa aaminsan in Trump taageerada buuxda ee uu siiyay fikradda, iyo awoodda diblomaasiyadeed ee ay keenayso, ay furi karto heshiis.

Benjamin Netanyahu, Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil, ayaa lagu soo warramayaa inuu shir ay lahaayeen xisbigiisa Likud, uu ka sheegay sannadkii hore: “Dhibaatadeennu waa [helidda] dalal diyaar u ah inay qaabilaan reer Gaza, waana ka shaqeyneynaa.”

Khamiistii, Mr Katz wuxuu yiri Norway, Spain iyo Ireland “sharci ahaan waxaa ku waajib ah inay ogolaadaan in qof kasta oo degan Gaza uu soo galo dhulkooda” kaddib markii ay aqoonsadeen dawlad Falastiiniyiin ah.