Shir ay Jimicihii yeesheen Xisbiga Barwaaqada ee haya talada Itoobiya ayaa waxa isugu yimid masuuliyiinta ugu sareeya ee waddankaas, sida ra’iisul wasaare Abiye Ahmed.
Shirkaas oo ay uga hadlayeen arimaha Itoobiya, sidoo kalana lagu sagootinayay ra’iisul wasaare ku xigeenkii dalkaas oo is casilay, ayaa waxa uu ku soo hadal qaaday muranka ka dhex taagan Soomaaliya iyo Itoobiya.
Abiye Ahmed ayaa sheegay in xukuumadiisu ay aaminsan tahay Soomaaliya mid ah.
“Dawladda haatan jirta ee Itoobiya waxay si adag u aaminsan tahay midnimada Soomaaliya, waa ayna ka shaqaysay. Afka kaliya kagama aysan shaqayn midnimada Soomaaliya ee si ficil ah ayaan u muujinay,” ayaa yiri ra’iisul wasaaraha Itoobiya Aiye Ahmed.
Balse war murtiyeed ka soo baxay shirkaas ayaa xisbigu sheegay in itoobiya ay wali doonayso in ay sii horumariso heshiiskii ay Itoobiya la gaartay Somaliland.
Xisbiga ayaa sheegay in loo bahan yahay in heshiiska loo rogo mid dhaqan gal ah, iyaga oo ku tilmaamay in uu muhiim u yahay dhaqaalaha iyo xiriirka dhaqan.
Heshiiska is afgarad ee Itoobiya iyo Somaliland ayaa dhaliyay dagaal diblumaasiyadeed oo dhexmaraya Itoobiya iyo Soomaaliya. Soomaaliya ayaa sheegtay in aysan marnaba wadahadal la gali doonin Itoobiya, ilaa ay ka noqoneyso heshiiska.
Itoobiya ayaa maalmihii la soo dhaafay soo saartay hadalo u muuqday in ay ka soo dabacday halkii ay ka taagneed hirgalinta heshiiska.
La taliyaha amniga qaranka ee ra’iisul wasaaraha Itoobiya Redwan Xuseen ayaa dhawaan bartiisa X (Twitter) ku soo qoray qoraal u muuqda in Itoobiya ay ka hadlayso halka ay ka taagan tahay arrinta madax banaanida Soomaaliya iyo duurxul ku socda Masar oo Soomaaliya ugu yaboohday garab istaag milateri, ayadoo Masar iyo Itoobiyana ay ka dhaxayso xurguf ka dhalatay biya xireenka weyn ee Itoobiya ay dhawaan dhisatay.
Redwan Xuseen wuxuu bartiisa X ku qoray: “ka go’naanshaha Itoobiya ee nabadda iyo amaanka Soomaaliya waxaa lagu muujiyey dhiigga iyo dhididka wiilasheena iyo gabdhaheenna qiimaha leh. Itoobiya iyo Soomaaliya deris soohdin wadaaga kaliya ma aha, laakin waa dalal isku bah ah oo wadaaga luqad, dhaqan iyo dad. Xiriirka isku keen haya waa mid xoog leh. Himiladeennu waa mid isku xiran oo aan la kala saari karin. Heshiiska is afgarad ee Somaliland aan la yeelanay waa mid iskaashi iyo bahwadaag, kaasoo Itoobiya marin u siinaya badda marka xagga ganacsiga laga hadlayo. Ma aha in aan dhul ku darsanayno ama in loo qaato madaxbanaanida dhuleed ee waddan”.
Dhanka kale madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa khudbad uu ka jeediyay caleemasaarka madaxweynaha Puntland, Saciid Cabdullaahi Deni, wuxuu ku sheegay in kubadda haatan hor taallo Itoobiya.
“Itoobiya waxay leedahay dekad ayaan rabnaa anagaana dooraneyna meesha aan karabno. Miyirka haa idin soo laabto, markaas ayaan kawada hadleynaa dekadaha iyo badahaba.”
Somaliland ayuu sheegay in aysan kala dhaxayn wax khilaaf ah, isaga uu xusay in Itoobiya oo kaliya ay haatan is hayaan.
“Waxa annaga iyo Itoobiya na dhex yaal ma aha wax ay ku eedeysan tahay Somaliland. shacabkeeda waan maqalnay waxa ay rabaan… ma dhacayso in Itoobiya dhul iyo bad naga hesho, haddii cidi wax ka maqan yihiin annagaa wax naga maqan yihiin.”
Fursad ugu dhaw ee la saadaalinayo in ay isku arki karaan madaxda Soomaaliya iyo Itoobiya ayaa la sheegay in ay noqon karto, shir la filayo in uu ka dhaco Talyaaniga kaas oo ay isugu imaan doonaan madax badan oo Afrikaan ah.
In ka badan kala bar dalalka qaaradda ayaa la filayaa inay ka qayb galaan shir madaxeedkaas oo maalmaha soo socda lagu wado inuu ka billowdo magaalada Roma, waxaana la filayaa inay ka qayb galaan oo ilaa hadda casumaadda aqbalay 15 madaxweyne iyo 8 ra’iisul wasaare. Waxaa kaloo jira wakiillo ayagana ka socda dalal kale oo Afrikaan ah, iyo wufuud guud ahaan tiradooda lagu sheegay 57 wafdi.
Ilaa hadda waxaa la ogyahay in madaxda ka qayb galaysa shir madaxeedkaas ay ka mid yihiin madaxweynaha Soomaaliya, madaxweynaha Eritrea iyo ra’iisul wasaaraha Itoobiya.
