Boqortooyada Sacuudiga ayaa ku adkaysatay inaysan wax xiriir ah la yeelan doonin Israa’iil ilaa laga hirgeliyo dowlad madax-bannaan oo Falastiiniyiin leeyihiin, arrintaas oo meesha ka saaraysa sheegashadii madaxweynaha Maraykanka, Donald Trump, ee ahayd in Riyadh aysan ku xirin aqoonsiga Israa’iil dhul ay Falastiiniyiintu leeyihiin.
Trump ayaa horey u sheegay in Maraykanku damacsan yahay inuu la wareego gacan ku haynta Marinka Gaza.
Shir jaraa’id oo si lama filaan ah Talaadadii u qabsoomay, ayuu Trump ku shaaciyay in Maraykanku la wareegi doono maamulka Marinka Gaza – oo ay dagaalladu halakeeyeen – kadib marka dadka Falastiiniyiinta ah dib u dajin lagu sameeyo, isla markaana dhaqaale ahaan loo horumarin doono.
Wuxuu hadalkan ka jeediyay shir jaraa’id oo ay si wadajir ah u qabteen isaga iyo Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil, Benjamin Netanyahu, oo booqasho ku joogay Maraykanka.
Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Sacuudiga ayaa Arbacadii qoraal ay soo saartay ku sheegtay in Sacuudigu gabi ahaanba diidan yahay isku day kasta oo lagu doonayo in Falastiiniyiinta looga barakiciyo dhulkooda, iyadoo carrabka ku adkeysay in mowqifka Sacuudiga ee ku aaddan arrinta Falastiin uusan ahayn mid gorgortan geli kara.
Dhaxal-sugaha Boqortooyada Sacuudiga, Maxamed Bin Salmaan, ayaa si “cad oo aan mugdi ku jirin” u xoojiyay mowqifka Boqortooyada, kaasoo aan marnaba aqbalayn fasiraad kale, ayaa lagu yiri bayaanka Wasaaradda.
Iyadoo dagaalku uu si xowli ah uga socdo Gaza, ayaa Falastiiniyiintu waxay ka cabsi qabaan inay mar kale la kulmaan “Nakba” – oo ah masiibadii – soo martay, markaasoo boqolaal kun oo qof laga qixiyay guryahoodii, xilligii lagu jiray dagaalkii lagu aas-aasay Israa’iil.
Marka laga hadlayo siyaasadda Sacuudiga ee ku aaddan Bariga Dhexe, waxaa jira dano waaweyn oo ku xiran, kuwaasoo saameyn ku leh madaxweynaha Maraykanka, Trump, iyo Israa’iil labadaba.
Muddo bilooyin ah, ayuu Maraykanku hormuud ka ahaa dadaallo diblomaasiyadeed oo lagu doonayay in Sacuudiga – oo ka mid ah dowladaha Carabta ee ugu tunka weyn uguna saamaynta badan – uu xiriirka caadi ka dhigo Israa’iil, isla markaana uu aqoonsado.
Hase yeeshee, dagaalkii Gaza, oo qarxay Oktoobar 2023, ayaa ku qasbay Riyadh inay hakiso qorshahaas, sababo la xiriira carada xooggan ee dalalka Carabta kaga timid duullaanka Israa’iil.
Trump ayaa doonaya in Sacuudigu uu qaado tallaabo la mid ah middii ay qaadeen dalalka Imaaraadka Carabta – oo ah xudunta ganacsiga Bariga Dhexe – iyo Baxrayn, kuwaasoo 2020-kii la saxiixday Israa’iil heshiiskii loogu magac daray “Abraham Accords”, kana dhigay xiriirkooda mid caadi ah.
Tallaabadaas waxay dalalkaas ka dhigtay kuwii ugu horreeyay ee Carab ah, muddo rubuc qarni ah, oo jebiya xayiraad soo jireen ah oo ka taagnayd xiriirka Israa’iil.
Haddii Sacuudigu xiriir la yeesho Israa’iil, waxay guul weyn oo taariikhi ah u noqon lahayd Israa’iil, maadaama Boqortooyada Sacuudigu ay saameyn ballaaran ku leedahay Bariga Dhexe, dunida Islaamka guud ahaan, iyo weliba, maadaama ay tahay dalka ugu sarreeya dhinaca dhoofinta shidaalka caalamka.
